"Вот, кагукъяс, регыд бабыс кула да, бура олӧй, лёкӧн эн казьтылӧй…" Тайӧ кывъяс бӧрас дзолядырйи синваным вӧлі шорӧн лэччӧ. Да нелямынысь унджык во на шонтіс-нимкодьӧдіс миянӧс муса бабукным таладоръюгыдас.
Сылысь чужан лунсӧ пасйигӧн быд пӧрйӧ казьтывлім тайӧ кывъяссӧ да сиим бабукнымлы кузь нэм да бур шуд.
А нэмыс Наталья Яковлевна Михайловалӧн (нывдырйиыс Шавлова) вӧлі збыльысь кузь — 96 арӧсӧдз оліс. Ӧкмысдас витсӧ пасйигӧн на корис ставнымӧс 100 вося юбилей дырйиыс чукӧртчывны гажӧдчыштны. Эз тай збыльмы дона мортлӧн кӧсйӧмыс — кольӧмвося декабрь 11 лунӧ пыр кежлӧ эновтіс миянӧс, муніс мӧдаръюгыдӧ…
Баблысь олӧмсӧ кокньыдӧн он шу. Чужлӧма 1925 вося июль 25 лунӧ Воронеж обласьтса Писаревскӧй (ӧні Кантемировка) районса Титаревкаын. Фашистыд уськӧдчӧм бӧрас чужан грездсӧ ставнас тшынйыв лэдзӧма, сӧмын пӧ пӧим коли…
18 арӧсӧн том нылӧс босьтӧмаӧсь Гӧрд армияӧ. Военнӧй училищеын велӧдӧм бӧрын дзик пыр мӧдӧдӧмаӧсь фронт вылӧ, передӧвӧйӧ. Мӧд Украинскӧй фронтса 124-ӧд регулируйтан батальонын мукӧд нывкӧд тшӧтш сійӧ индалӧма миян салдатъяслы туй, видзӧдалӧма машинаяс. Кык во тшыгъялӧм, кынмӧм, бомба усьӧм да лыйсьӧм пыр Наталья Яковлевна восьлалӧма фронтӧвӧй туй кузя: Украина, Румыния, Чехословакия.
Уна ёртӧс воштӧма, ёна и страститчӧма, уна сьӧкыдлун ас вывтіыс нуӧма. А Победа лунсӧ вочаалӧма Венгрияын. Демобилизуйтӧмаӧсь 1945 вося ноябрын, да медводз мӧдӧдӧмаӧсь Харьковӧ, а сэсянь лэдзӧмаӧсь гортас. Айму дорйӧмысь младшӧй сержантӧс пасйӧма Отечественнӧй войнаса II тшупӧда орденӧн, "За победу над Германией в Великой Отечественной войне 1941-1945 гг.", Жуковлӧн да юбилея медальясӧн.
Войнаыд уна шог вайӧ, но, овлӧ, и шуд козьналӧ: бабным фронт вылын тӧдмасьӧма коми зон Степан Андреевич Михайловкӧд да сыкӧд и локтӧма Кӧрткерӧс районса Одыб сиктӧ. Нэмсӧ сэсся Коми муын оліс. Уджаліс мӧс лысьтысьӧн, кукань видзысьӧн.
Дед-бабным быдтісны шань ныла-пиаӧс, кодъяс козьналісны сылы сизим внукӧс.
Внук-правнукъяс быд во чолӧмавлім бабнымӧс Айму дорйысьлӧн да Ыджыд Вермӧм лунӧн. Дерт, и чужан лунас волывлім. И Наталья Яковлевна век шоныд нюмӧн да восьса сьӧлӧмӧн вочаавліс миянӧс… Тайӧ вежалунӧ ми бара на чукӧртчам, сӧмын тай пызан сайӧ орччӧн бабным оз нин пуксьы, оз ливкйӧдлы радейтана сьыланъяссӧ, оз синйы, мед эськӧ быдӧн вӧлі пӧт, пельӧ гусьӧникӧн оз вашкӧд-юась, кыдзи-мый нин олам-вылам…
Муса бабук, ми некор тэнӧ ог вунӧдӧй. Век кутам казьтывны бур кывйӧн. Шоныдін да югыдін тэныд, дона мортӧй!
Коді тӧдліс бабукнымӧс, корам ставнытӧ казьтыштны сійӧс.
Внук-правнук да став рӧдвуж нимсянь, Елена ПЛЕТЦЕР
