Выль велӧдчан во водзын Сыктывкарӧ волігас Россияса просвещение министерствоысь чужан кывъяс велӧдан да этнокультура вылӧ мыджсьӧмӧн челядьӧс быдтан юкӧнӧн веськӧдлысь Анна Тимофеева аддзысьліс юркарса школаясын коми кыв велӧдысьяскӧд да сёрни панігас на пасйис: ас кыв, вужвойтырлысь культура да история велӧдӧмлысь тӧдчанлунсӧ пӧ некутшӧм ногӧн оз позь чинтыны.
—Кор вежисны вужвойтыръяслысь кыв велӧданногсӧ, миянлысь эз юасьны, и ӧні регионъясын асьныс индӧны, кыдзи велӧдны каналан кывъяссӧ. Но на кындзи эмӧсь ӧд и государственнӧйӧн шутӧм кывъяс, — висьталіс Анна Александровна. — Медым чужан кывъяс велӧдӧмлӧн тӧдчанлуныс эз чин, ӧтув колӧ зільны и педагогъяслы, и челядьлӧн бать-мамлы. Та могысь ми дасьтам бать-мамлы конкурсъяс. Ордйысьӧмъясыс ышӧдасны найӧс бӧрйыны ныв-пиыслы велӧдӧм вылӧ ас войтырыслысь чужан кывсӧ. Некымын татшӧм конкурс лоӧ котыртӧма, а вермысьяссӧ корлам Москваӧ.
Комиысь школа-детсадйын чужан кыв велӧдӧмсӧ Анна Тимофеева бур боксянь донъяліс, торйӧн пасйис искусство гимназияын уджалысьяслысь зільӧмсӧ.
Россияса минпросысь чина морт чужан кывйысь урокъяслысь лыд чинтӧм вӧсна артмӧм мытшӧдъяс венӧм могысь вӧзйис корсьны содтӧд позянлунъяс. Ӧти-кӧ пӧ, урокъяс бӧрын кольччывны да содтӧд лыддьысьыштны-гижасьыштны, а мӧд-кӧ, сідз шусяна регионса компонентӧ пӧ чужан кывсӧ интеграционнӧй программаӧн пыртны.
Сыктывкарса велӧдысьяслы окота вӧлі тӧдны, кыдзи тайӧ уджыс мунӧ мукӧд регионын. Анна Тимофеева висьталіс, кӧнсюрӧ пӧ мам кыв велӧдысь челядьлӧн лыдыс содӧ, а кӧнъясынкӧ мӧдарӧ – чинӧ, страна пасьтала воысь-во этшаджык кага чужӧ да. Чинӧ тшӧтш и сы вӧсна, мый вужвойтыр челядь чужан кывнас бӧрйӧны рочӧс да сійӧс и велӧдӧны.
—Тайӧ уджын ыджыд водзӧс воӧ, школа да детсад костын кӧ топыд йитӧдыс, — висьталіс Анна Александровна. — Татшӧм пример эм Удмуртияын. Сэтчӧс Кузебай Герд нима национальнӧй гимназия бердын лӧсьӧдӧмаӧсь удмурт кывйӧн сёрнитысь зонпоснилы детсадъяс, а сэсся тайӧ челядьыс локтӧны велӧдчыны гимназияӧ. И ныв-зон кокньыдджыка сӧльнитчӧны выль котырӧ, ӧд велӧдысьясыскӧд тӧдсаӧсь нин, а педагогъяс и челядьсӧ, и налысь бать-мамсӧ тӧдӧны жӧ да зонуловсӧ бать-мамыскӧд ӧтув ас кывъя сёрниӧ сибӧдӧны.
Анна Тимофеевалӧн кывъяс серти, мукӧд регионас пӧ ӧткымын школаын веркӧсалӧмӧн, ылӧсас быттьӧ сӧмын, чужан кывсӧ велӧдӧны. Сідз, Башкирияса гимназияын став предметсӧ шуӧмаӧсь чужан кывнас велӧдны. А геометрияысь терминъяс сӧмын рочӧсь, и кыдъя башкир-кыдъя роч кывъя урокъяс артмӧны. Лёкыс таысь унджык лоӧ.
—Татарстанын, менам видзӧдлас серти, ёнджыка оз татар, а англия кыв зільӧны велӧдны, — водзӧ сёрнитіс Анна Тимофеева. — Велӧдчанінсӧ шуӧмаӧсь татар гимназияӧн, ми пӧ пыдісянь куим кыв велӧдам – татар, роч да англия, быд урок вылын наӧн вӧдитчам. Вӧдитчӧны жӧ татшӧм ногӧн: сёрнитӧны рочӧн, а кабала вылӧ гижӧм татар да англия кывъяс стенмӧ ӧшӧдӧмаӧсь. Но Татарстанын мӧрччана шедӧдӧмторйӧн лоӧ чужан кыв велӧдысь челядьлы вузӧ пыригас ӧти содтӧд балл сетӧм. Ме эськӧ вӧзйи тадз жӧ и Комиын вӧчны. СГУ-са филология юкӧнӧ либӧ педколледжӧ локтысьяслы тайӧ кивыв лоас. Неыджыд воськовъяссянь колӧ заводитны.
Вочасӧн вӧчан воськовъяссӧ Анна Александровна казьтыштіс и мам кыв велӧдысь челядьӧс ошкӧм йылысь сёрнитігӧн. Бур ногӧн кӧ, школаяслы чужан кыв велӧдысь ныв-зонлысь лыдсӧ тӧд вылын кутӧмӧн колӧ вичмӧдны сьӧм, медым коми том йӧз вермисны сӧвмӧдны мывкыдсӧ: кытшовтны республиканымӧс, ветлыны Москваӧ да Санкт-Петербургӧ, видзӧдны спектакльяс, тӧдмасьны музейясын петкӧдланторъясӧн, шойччыны "Артекын" да "Орлёнокын"… Челядьлы татшӧм позянлунсӧ сетӧмӧн ми ӧд ошкам найӧс чужан кыв велӧдны кӧсйӧмсьыс!
—"Артек" йылысь ог гарышт, но "Орлёнок" лагерын мӧвпалам торъя сменаяс котыртлыны, кытчӧ чукӧртлыны чужан кыв велӧдысь ныв-зонмӧс, — шуис Анна Александровна. — Позьӧ и финн-йӧгра челядьлы смена вӧчны.
Сёрни помын Анна Тимофеева пасйис, ӧні пӧ миян странаын и роч кывйыс мӧдіс чусмыны-вошны, и сы вӧсна тшӧтш колӧ тӧждысьны. Мед пӧ эськӧ роч да вужвойтыръяслӧн кывъяс отсалісны ӧта-мӧдыслы водзӧ сӧвмыны-паськавны.
Павел Анохин
