Валентин Ювинальевич Артеев витӧд во нин веськӧдлӧ Изьва районысь Кельчиюр сиктса администрацияӧн. Овмӧдчӧминӧ пырӧ Изьва вомсянь Печора берегӧдз пуксьӧм вит сикт-грезд: Кельчиюр, Галпи, Галфедь, Изьвавом да Васильевка. Бӧръяас талун пыр олӧны куим морт, и сэні жӧ чужлӧма миян вомъёртным.
–Валентин Ювинальевич, мыйла ті шуинныд босьтчыны юралысьлӧн уджӧ?
–Коймӧдысь бӧрйӧм райсӧветын депутаталігӧн ме бура тӧдмалі районса олысьяслысь тӧжд-майшасьӧмсӧ да гӧгӧрвои сьӧкыдлун венанногсӧ. А асланым сиктысь тырмытӧмторъяссӧ пыдісянь тӧді, ас синмӧн серпассӧ аддза да. Ми, изьватас, пӧся радейтам чужан мунымӧс, да меным окота вӧлі вӧчны мыйкӧ буртор сылы, бурмӧдны тані олӧмсӧ. Бӧрйысьӧм йывсьыс тӧдмалі да, шуи видлыны вынӧс. Сиктсаяс ошкисны водзмӧстчӧмӧс.
–Кутшӧм могъяс пуктінныд ас водзаныд медвойдӧр?
–Матӧ быд овмӧдчӧминын тӧжд-могыс ӧткодь: туйяс дзоньталӧм, йӧзсӧ ваӧн могмӧдӧм, кусӧдчан юкмӧсъяс вӧчӧм. Но медся тӧдчана могыс – кыпӧдны Изьвавомын выль школа. Зэв окота, медым сійӧс артмис збыльмӧдны.
–А мый лои вӧчӧма нин?
–Вит воӧн овмӧдчӧминын вӧчим сизим кусӧдчан юкмӧс. 2017-2018 воясӧ "Йӧзкостса бюджет" уджтас серти лӧсьӧдышталім ва босьтанінъяс, Галпиын да Галфедьын вежим ва трубаяс. Быдсикас проект весьтӧ талун эм унджык позянлун разьны сикт-грездсаӧс майшӧдлана гӧрӧдъяс. Сідз, "Бю-джет да ми" отсӧгӧн чӧжим йӧзлысь водзмӧстчӧмъяс збыльмӧдан опыт-сям. 2019 воын "Йӧзкостса бюджетӧ" пырӧдчӧмӧн вермим восьтыны Кельчиюрын спортплощадка. 2020 воын Галписа челядьлы садйын миллион джын шайт дон тэчим выль ӧшинь да вежим джоджсӧ, 800 сюрс шайт дон дзоньталім Изьвавомын километрысь унджык туй.
Кельчиюрса велӧдысь Лариса Артеева тшӧтш босьтіс "Бюджет да ми" проект кузя тӧдӧмлун. Сылӧн водзмӧстчӧмӧн таво ми збыльмӧдам Кельчиюрса Ниа крежйын "Шор пос" уджтас. Тайӧ поссӧ нёль во сайын ыджыд ваӧн кылӧдліс. Сэксянь йӧзыслы ковмыліс ветлыны кытшолӧн. И со ньӧбим нин колана мында свая-кӧрт. Поскыс лоӧ 75 метр кузьта да 1,5 метр пасьта.
Нӧшта ӧти ошйысянтор – Кельчиюрын музей восьтӧм. Войдӧр вӧлі сӧмын боевӧй славалы сиӧм неыджыд жыр, а ӧні овмӧдчӧминын уджалӧ быдса музей. Майбыр, туристъяслы Галфедьса изъяс кындзи эм мый петкӧдлыны.
–Валентин Ювинальевич, сиктса юралысьлӧн уджын мый медся сьӧкыдыс?
–Медся сьӧкыдыс – личлэдзлытӧг, ӧвсьывтӧг нырны-вӧчны ассьыд. Мукӧддырйиыс чайтан, могыс збыльмӧдны позьтӧм: сымда кабала колӧ дасьтыны, сымда оланпас тӧдны. Оз дзик пыр ставыс артмы.
Шуам, "Вӧр ді" ("Лесная поляна") ТОС дасьтіс Кельчиюрын казьтылан пас гӧгӧр мичмӧдӧм-пелькӧдӧм кузя уджтас. Школа дорын тайӧ мемориалыс васӧдінын да, колӧ ёнмӧдны подувсӧ, посйысьны, а сэсся потшны йӧрсӧ да вӧчны лабич-пӧнаръяс, мед томуловлы да олӧма войтырлы вӧлі кӧні чукӧртчывны казьтыштны усьӧмаясӧс. Но медбӧръя здукас лои тӧдса: котырыс 700 шайта налог ас кадӧ абу мынтӧма да, конкурсӧ пырӧдчынысӧ оз артмы. Мый вӧчны? Корсим мӧд петан туй – тайӧ проектсӧ вӧзйим видз-му овмӧс министерстволӧн гранта конкурс вылӧ. Виччысям сэсянь вочакыв-помшуӧм.
–Тіян эмӧсь уджаныд отсасьысьяс, ӧтмоза чайтысь-мӧвпалысьяс?
–Да, та серти меным мойвиис. Миян сикт-грездын олысьяс зэв ёна радейтӧны чужанінсӧ, гӧгӧрвоӧны, мый гортыс – абу сӧмын ас йӧрныс, а ставнас Коми муыс. Та вӧсна ми ставсӧ вӧчам ӧтув: уджалам и шойччам. Ӧтув котырлам ичӧт грездъяслысь гажъяс, уна сикас экскурсия-праздник, став мирӧн петалам субӧтникасьны: весалам йӧза инъяс, шойна, пелькӧдчам Изьва ю да шор-ёль пӧлӧн. Овмӧдчӧминса депутатъяскӧд быд во пелькӧдчам Печора бердса Кабельын. Водзмӧстчысь ветеранъяскӧд идралім Гальфедьын нэмӧвӧйся шыблас-ёг чукӧр. Йӧзыс – медшӧр озырлуныс.
Менӧ медшӧр ышӧдысьясыс – бӧрйысьысьяс. Найӧ гажтӧмчыны ни кыккирудз пукавны некор оз сетны. Асьныс тшӧтш быдторйын водзмӧстчӧны-отсасьӧны.
Овмӧдчӧминын медся зіль депутатъяс – Вероника Филиппова, Евгения Канева, Зинаида Канева. Зинаида Архиповна – быд уджын нырщик, Галфедьса ветеранъяслӧн юрнуӧдысь, грездса старӧста.
Быдторйын отсалӧны и райсӧветын миян кытшсянь депутатъяс Александр Вокуев да Семён Семяшкин. Семён Зиновьевичлы сикт-грездсасянь торйӧн нин ыджыд аттьӧ. 2020 воын сійӧ котыртіс Изьвавомса Почтачойын пода пос вӧчан удж. Сылӧн отсӧгӧн жӧ лои лӧсьӧдӧма Изьвавомын да Галпиын кусӧдчан юкмӧсъяс, дзоньталӧма Галпиын да Галфедьын туйяс. Семён Зиновьевич Семяшкинлӧн личлэдзлытӧм зільӧмӧн Изьвавомын пансис выль школа-сад кыпӧдӧм кузя удж.
* * *
Валентин Ювинальевич Артеевлӧн уджалан туйыс пансьӧма армия бӧрас Кельчиюрса совхозын. 1994 воын коралӧмаӧсь Изьвавомса школаӧ завхозӧн. Сэні том морт петкӧдлӧма овмӧс кутны кужӧмсӧ, зільлунсӧ да писькӧслунсӧ.
Сэсся вӧзйӧмаӧсь веськӧдлыны грездса клубӧн. Культура учреждениеын уджалӧма 2008 воӧдз дас во. Сы бӧрын мастералӧма "СеверСтрой" котырын, воӧдчӧма главнӧй механикӧдз.
2016 восянь юрнуӧдӧ Кельчиюрса администрацияӧн.
Изьва районса администрациялӧн юӧр серти
