Ӧтуввезйын ме тшӧкыда йӧзӧдла патераяс ньӧбӧм йылысь юӧр. И ӧтчыд ме дорӧ шыӧдчис нывбаба. Вӧзйи сылы аддзысьлӧмӧн сёрнитны. Ӧні пӧ пандемия вӧсна волыны ог вермы, ола Италияын да, – вочавидзис сійӧ. Тадзи ме тӧдмаси Надежда Сямтомовакӧд.

Таӧдз кывлі нин Сямтомов ова войтыр йывсьыд. Кӧрткерӧс районысь Висерса шӧр школаын велӧдліс Альберт Пантелеймонович Сямтомов, а сэсся дыркодь уджавліс

Сыктывкарын велӧдысьяслысь тӧдӧмлун сӧвмӧдан институтын. Сэки ми и тӧдмасьлім сыкӧд, сёрӧнджык Кӧрткерӧс районын ӧтвыв нуӧдлім труд урок велӧдысьяслы семинаръяс. И кыдз тыдовтчис, Надеждаыс вӧлӧма Альберт Пантелеймоновичлӧн нылӧн.

–И ӧні Италиясянь гижасян? – юася Надеждалысь.

–Да. Ола Милансянь неылын, сэсянь нелямын километр сайын миян ичӧт карным, – висьталіс сійӧ. – Ме – Россияса гражданка, дас вит во нин Италияын. Кӧртымалам патера, тӧлысьнас мынтам 440 евро. Сы вӧсна и юася Сыктывкарса патераяслысь донъяссӧ.

–А рӧдвужыд волывлӧны тіян ордӧ?

–Во квайт сайын воліс Ольга чой. А ме ачым быд во ветлывлі чужанінӧ. Но пандемияыд дзикӧдз торкис ветлӧмсьыс. Кор сэсся-й артмас чужанінӧ волынысӧ? Зэв эськӧ окота да… Тэнад гижӧдъясысь тӧдмалі Комилӧн сё вося юбилей йылысь. Мӧвпала августнас и волыны. Ньӧба билетсӧ да пыр и юӧрта.

–Кӧні уджалан?

–Дас вит во нин соцработникала. Ӧні выль пӧв велӧдча тайӧ жӧ уджас.

–Пасйӧдъяс сертиыд тыдалӧ, чужан кывйыд пыр на сьӧлӧм бердад! Меным воис мӧвп, Надежда, тӧдмӧдны тэкӧд "Коми му" газет лыддьысьясӧс.

–Ме эськӧ сӧмын мамкӧд да Ольга чойкӧд и сёрнита коминад телефон пыр. И мый и гижны ме йылысь? Эг нинӧм тӧдчанаторсӧ вӧч аслам олӧмын да… Но век жӧ аттьӧ, мый ме йылысь казьтылан. Италияын, тӧдӧмысь, Комиысь и мукӧд йӧз на эмӧсь…

Ас йылысь кӧ висьтавны, быдми зэв шуда нывкаӧн, бать-мамлӧн коймӧд кагаӧн вӧлi. Дзолядырсянь уна лыддьыси. Мамӧ вӧлi тӧдӧ, мый быд лун пукала библиотекаын. Уна мойд лыддьывлi, а книгаясас зэв мича серпасъяс вӧліны.

Со "Дюймовочка" небӧгын керкаяссӧ дзик сэтшӧмӧн серпасалӧмаӧсь, кутшӧмӧсь найӧ Италияын. Ме и думайтлi сэки, мися, лӧсьыд эськӧ вӧлi, овны кӧ Италияын. А мӧвпъясыд пӧ тшӧкыда збыльмӧны!

Сідз артмис и менам!

Ичӧтсянь окота вӧлi ылі муяс аддзывны, путешествуйтны. Коми муын меным дзескыд кажитчис, да и дзоньвидзалун серти колiс шоныдінын овны.

И бара жӧ тайӧ кӧсйӧмыс збыльмис: тӧдмаси верӧспукӧд, болгаринкӧд. 1988 воын мунiм сыкӧд да пикӧд Болгарияӧ. Сэнi чужисны нӧшта кык ныв. Мамӧлы вӧлi письмӧ гижа кор рочӧн, кор комиӧн.

–Надежда, тэ тай повтӧм путешественница!

–2002 воын торйӧдчим верӧскӧд. Куим челядьнад зэв сьӧкыд лои да, 2005 воын ковмис мунны Италияӧ уджавны.

–Ылі муясын гажӧдан асьтӧ чужан кывйӧн?

–Гажтӧмтчынысӧ куим челядьнад некор вӧлi, и ӧні на азыма уджала. Гортӧ Болгариясянь гежӧда волывлі, но быд вежон мамкӧд телефон пыр сёрниті, и век комиӧн. Чужан кывйӧс ог вунӧд и ог яндысь сёрнитны комиӧн.

Помнита ичӧтдырсяысь, кор вӧлi волывлам Сыктывкарӧ, автобусад яндысям комиасьнытӧ…

Но ме век думайтi, мый яндысьны нинӧмысь. Коми кывйыс – миян озырлун! И оз ков вунӧдны сійӧс, колӧ дзоля челядьӧс велӧдны сыӧ. Торйӧн нин коми мам-батьлысь ныв-писӧ.

А гажтӧмтча коми рокысь да шаньгаысь, пачын пуӧм шыдысь. Лязйысь тшӧтш и… Ставыс, мый чужан муӧ колис, – оз тырмы! Чужан муад и енэжыс мичаджык! Кӧть и ола Италияын важӧн, май 20 лунӧ 16 во тырас, Коми муӧй век менам сьӧлӧмын!

–Аттьӧ, Надежда, бур кывъяссьыд, чужан му да коми кыв радейтӧмсьыд!

–Прокопий, аттьӧ и тэныд! Гашкӧ, ачым гижа Италия йылысь неыджыд висьт да ыста Сыктывкарӧ кутшӧм-кӧ газетӧ? Ме ӧд школаын велӧдчигӧн на Кӧрткерӧс районса "Звезда" газетын внештатнӧй корреспондентӧн вӧлi.

–Сё пасибӧ, Надежда Альбертовна! Виччысям гижӧдтӧ!

Прокопий Габов

Снимокъясыс Надежда Сямтомовалӧн гортса архивысь.